راه ترانزیتی لاجوردکه تولیدات داخلی افغانستان را از دو مسیر(بندر آقنه) در فاریاب و (بندر تورغندی) در هرات به اروپا وصل میکند، به تاریخ اول جدی سال وران در هرات گشایش یافت.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری کشور در مراسم افتتاح این راه گفت: "امروز یک مانع بزرگ از سر راه هدف ما که یک افغانستان صادراتی و متوصل است برداشته شد".
او :گفت "باز شدن این راه به معنی بسته شدن راهها به آسیای جنوبی نیست، بلکه هدف این است که این راه آسیای جنوبی را در قدم دوم به آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا وصل کند".
موافقتنامه احیای این میسر تاریخی نوامبر سال گذشته در پایان کنفرانس همکاریهای اقتصادی منطقهای (ریکا) در شهر عشق آباد پایتخت ترکمنستان از سوی وزیران خارجه پنج کشور افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه امضا شد.
افغانها معتقدند که این مسیر، جادهای تاریخی است که از حدود دو هزار سال قبل برای صادرات لاجورد بدخشان در شمال شرق افغانستان به کشورهای آسیای میانه و اروپا مورد استفاده قرار داشت و به همین دلیل هم "راه لاجورد" نامیده شده است.
"ما مردم وصل هستیم"
پیش از این افغانستان عمدتا از راه بندر کراچی پاکستان با جهان ترانزیت و تجارت داشت، مسیری که با چالشهایی روبرو بود.
رئیس جمهور غنی در مراسم افتتاح گفت: "هفده سال پیش افغانستان در انزوا بود و ما راه ارتباطی با کسی نداشتیم و سه چهار سال پیش تهدید میشدیم که اگر این سرحد و آن سرحد را بسته کنیم، نان خوردن نخواهید داشت".
آقای غنی با بیان این که سرمایه گذاری در پروژه راه لاجورد نشان دهنده این است که همسایههای شمالی افغانستان به این کشور اعتماد دارند، افزود: "حالا توپ در میدان سرمایه گذارهای افغانستان است، زمینه مهیا شده است".
مقامهای افغان میگویند موافقتنامه لاجورد قارهای است. آنها بر کاهش زمان و هزینه ترانزیت در این مسیر تاکید کردهاند.
محمد حامد طهماسی، وزیر ترانسپورت/حمل و نقل افغانستان گفت همزان با گشایش رسمی این مسیر، ١٨٠تن محصولات و تولیدات افغانستان از جمله کشمش، تخم تربوز/هندوانه، کنجد و تار ابریشم، در ٩ کامیون و با شماره پلت (پلاک) افغانستان صادر شد.
این محمولهها در چهارچوب سیستم تیر منتقل میشود. استفاده از سیستم تیر میتواند به کاهش زمان و هزینه ترانزیت و افزایش مصونیت کالاها کمک کند.
آقای طهماسی گفت میزان صادرات کالا از مسیر راه لاجورد، در ماه های اینده افزایش خواهد یافت.
راه لاجورد از افغانستان آغاز میشود، به بندر ترکمن باشی در کشور ترکمنستان میرسد و سپس از مسیر شهر باکو در آذربایجان به منطقه تفلیس گرجستان وصل میشود و از تفلیس به طرف قارس درترکیه میرود. این مسیر از قارس به استانبول و از آنجا تا اروپا ادامه دارد.
دولت افغانستان این مسیر را یکی از کوتاهترین، مطمئنترین و سادهترین راهها برای افغانستان توصیف کردهاند زیرا از مرز افغانستان تا بندر ترکمنباشی هم جاده و هم خط آهن وجود دارد. باکو نیز از طریق جاده و خط آهن به قارس و استانبول وصل است.
ارزیابیهای دولت افغانستان نشان داده که انتقال اموال از طریق بندر کراچی پاکستان به شهر مرزی جلال آباد در شرق افغانستان حدود ۱۴ روز وقت میگیرد و تنها هزینه انتقال یک کامیون کالا بیشتر از ۵ هزار دلار است. هزینه استفاده ازمسیر قزاقستان که ۶ هزار و ۲۰۰ کیلومتر است بیش از ۴ هزار دلار و از مرز تورغندی تا قارس ترکیه (راه لاجورد) دو هزار و ۲۰۰ کیلو متر و اندکی بیشتر سه هزار و ۲۰۰ دلار است.