با سقوط حکومت پیشین و روی کار آمدن طالبان، نظام تحصیلی و تعلیمی کشور دچار دگر‌گونی شده است. این نهادها هرچند تاکنون تعطیل بودند، اما با صدور بعضی دستورالعمل‌های تازه از سوی طالبان، به فعالیت آغاز کرده‌اند. طالبان نهادهای تحصیلی و تعلیمی را مکلف به جداسازی صنف‌های دختر و پسر کرده‌اند. طبق معلومات، سرپرست جدید وزارت تحصیلات عالی با صدور دستورالعمل‌های تازه به دانشگاه‌ها گفته است، صنف‌هایی که بیش از ۱۵ دانشجوی دختر دارند، باید از دانشجویان پسر جدا شوند. در کنار این، صنف‌هایی که کم‌تر از ۱۵ دانشجوی دختر دارند، باید با پرده شرعی جدا شوند. علاوه بر آن، طبق این دستورالعمل، مسوولان دانشگاه‌ها مکلف‌اند که دانشجویان دختر را پنج دقیقه پیش‌تر از دانشجویان پسر رخصت کنند و زمانی ورود نیز دانشجویان دختر پس از ورود دانشجویان پسر، وارد صنف شوند. به همین ترتیب، وزارت تحصیلات عالی گفته است صنف‌هایی که دانشجویان دختر و پسر در آن یک‌جا حضور دارند، باید استاد زن و در غیر آن استاد مرد مسن داشته باشند.
فعالیت دانشگاه‌های خصوصی با تطبیق دستورالعمل جدید، با واکنش‌هایی در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده است. شماری از شهروندان از این دستورالعمل انتقاد کرده و گفته‌اند که این کار به معنای تسخیر دیدگاه و اندیشه مردم است. ثریا امیری، کاربر شبکه‌های اجتماعی، در صفحه فیس‌بوکش نوشته است: «عیب در این پرده که نشان‌دهنده تطبیق شریعت اسلامی از دیدشان است، نیست. مردم افغانستان سختی‌های زیادی را متحمل شد‌ه‌اند و زنده‌گی پر از دغدغه را هر کدام ما تجربه کرده‌ایم، از خشونت‌های خانواده‌گی گرفته تا آزار و اذیت‌های خیابانی و ضربه‌های محکم ادامه بیش از بیست سال جنگ. این‌ها همیشه موانع بودند در برابر پیش‌رفت و ترقی کشورمان. ولی مشکل جدی ما با ایدیو‌لوژی طالبان است؛ آنان به دنبال تسخیر دیدگاه و اندیشه مردم‌اند و پذیرش این مساله برای ملتی که سال‌ها قربانی داده، سخت است.»
رحمت‌الله رسا، کاربر دیگر، با نشر عکس از یکی از صنف‌های دانشگاه‌های خصوصی کشور گفته است: «این‌جا همان مکانی است که با خواهران و برادران مسلمانم ماستری را تمام کردیم.» او در ادامه با اشاره به کشیدن پرده میان دانشجویان پسر و دختر گفته است، حالا می‌بیند که انسان‌های به جان برابر، آگاه، دانا، بالغ و توانا دسته‌بندی و طبقه‌بندی می‌شوند.
فاطمه، از منتقدان دیگر این دستورالعمل است. او با کنایه می‌گوید، خوب بود به این پرده‌هایی که در وسط صنف‌ها آویزان شده، برق نیز وصل می‌شد تا کسی جرأت نزدیک شدن به آن پیدا نمی‌کرد. او در ادامه می‌افزاید که مسوولان تحصیلات عالی باید در هر صنف یک شخص از امر به معروف و نهی از منکر را می‌گماشتند تا اگر کسی پرده را کنار بزند، با شلیک گلوله و شلاق مانع شود.
در همین حال شماری از استادان دانشگاه‌ها این دستورالعمل‌ها را نوعی عقب‌گرد توصیف می‌کنند. آنان می‌گویند که در چنین شرایطی، به امکانات بیش‌تر نیاز است. خالد صدیقیان، از استادان دانشگاه‌های خصوصی، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که این طرح‌ها از مشکلات زیاد برخوردار است و نهادهای تحصیلات خصوصی با امکاناتی که دارند، این طرح را به‌گونه کامل تطبیق نمی‌توانند. به گفته او، بیش از ۹۰ درصد دانشگاه‌ها در مکان‌های رهایشی فعالیت دارند و در صورت جداسازی صنف‌های دختر و پسر، به صنف‌های بیش‌تر نیاز دارند. علاوه بر این، صدیقیان تصریح می‌کند که با جداسازی صنف‌ها با پرده شرعی، کیفیت آموزش پایین می‌آید و دانشجویان نمی‌توانند به‌گونه درست یاد بگیرند.
این استاد دانشگاه خاطر‌نشان می‌کند که مطابق طرزالعمل جدید، دانشگاه‌ها باید برای صنف‌های دختر از استاد زن و برای صنف‌های مختلط، از استاد مسن کار بگیرند. به گفته او، با توجه به این‌که بیش‌تر کدرهای کشور را نیروی جوان تشکیل می‌دهند، کم‌تر کدرهای مسن پیدا می‌شوند. افزون بر این، خالد صدیقیان می‌افزاید که وزارت تحصیلات عالی تأکید کرده که استادان زن و دانشجویان دختر باید حجاب شرعی را مراعات کنند. این در حالی است که به باور او پیش از این نیز حجاب رعایت می‌شد و شهروندان در یک نظام اسلامی می‌زیستند. با این حال او این طرح را قابل قبول ندانست و گفت: «این طرح قابل قبول نیست، مگر این‌که با مجبوریت مواجه شود. این طرح شخصیت هزاران استاد را زیر سوال برده است. استادان مرد حیوان نیستند که غرایزشان را کنترل نتوانند. این طرح برای این است که زنان از تحصیل محروم شوند.» او جداسازی دختران و پسران را یک اشتباه خواند و گفت که این امر سبب ترویج خشونت و مردسالاری در افغانستان می‌شود.
فیصل کریمی، استاد دانشکده ژورنالیسم دانشگاه هرات، نیز به این باور است که طرح جداسازی زیاد موثر و عملی نیست. کریمی در صحبت با روزنامه ۸صبح استدلال می‌کند که در حال حاضر دانشگاه‌های خصوصی کشور از امکانات لازم برای تطبیق این طرح برخوردار نیستند. به گفته او، در چنین شرایطی، این نهادها از لحاظ زیر‌ساختی به صنف‌ها و امکانات بیش‌تر نیاز دارند. او می‌گوید که در حال حاضر در دانشکده‌ها استاد کافی وجود ندارد و خیلی از کدرهای علمی کشور را ترک کرده‌اند. با این حال او اجازه حضور دانشجویان دختر در صنوف آموزش از سوی طالبان را یک روزنه امید می‌داند.
از سوی دیگر این استاد دانشگاه می‌گوید که جداسازی صنف‌های دختر و پسر با پرده، دانشجویان و استاد را ضربه روحی و روانی می‌زند. او تصریح می‌کند که کشیدن پرده علاوه بر مشکلات روانی، روند آموزش را با مشکل روبه‌رو می‌کند. به باور او، زمانی که دانشجویان و استادان نتوانند تماس چشمی برقرار کنند، نمی‌توانند به‌گونه درست افهام و تفهیم کنند.
در عین حال یک استاد دانشگاه که نخواست نامی از وی گرفته شود، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که جداسازی صنف‌های دختر و پسر، سبب رشد فقر فرهنگی، اجتماعی و جنسی می‌شود. به باور او، انسان‌ها نیاز دارند که برای تربیت «انسانی و اخلاقی» خود تلاش کنند که این امر بیش‌تر در دانشگاه‌ها امکان‌پذیر است. او دانشگاه‌ها را مکان‌های امن برای یادگرفتن روابط اجتماعی و انسانی می‌داند و می‌گوید که در صورت تعامل نداشتن این دو طیف، روابط انسانی با مشکل روبه‌رو خواهد شد. او با انتقاد از ایجاد محدودیت در فضاهای اکادمیک می‌افزاید که این امر باعث بروز عقده‌های جنسی و حقارت در وجود انسان‌ها می‌شود. او می‌گوید: «این اصلاً تربیت نمی‌شود، چون با جنس مخالف روبه‌رو نمی‌شود که خود را تربیت کند تا در راستای روابط انسانی قرار بگیرد.»
پیش از این دانشجویان دختر و پسر در زیر یک سقف و بدون کدام دیوار و پرده درس می‌خواندند. در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی شاگردان دختر و پسر با هم و به‌گونه مختلط درس می‌خوانند. تاکنون دانشگاه‌های دولتی فعالیت‌شان را از سر نگرفته‌اند. براساس معلومات، وزارت تحصیلات عالی، صنف‌های دختر و پسر را در این دانشگاه‌ها جدا کرده است. با این حال دیده شود که این طرح چه‌قدر در دانشگاه‌های خصوصی عملی است.
