وزارت تجارت و صنعت گفته که افغانستان در تولید بستنی یا آیسکریم یخچالی به خودکفایی رسیده است و اکنون نیازی به واردات محصولات خارجی نیست.
فواد احمدی سخنگوی این وزارت با آنکه می‌گوید شمار دقیق کارخانه‌های بزرگ و کوچک تولید آیسکریم مشخص نیست اما می‌افزاید که این کارخانه‌ها زمینه کار را برای ده‌ها هزار تن ایجاد کرده است.
با شروع تابستان نغمه ویژه آیسکریم فروشان در بیشتر خیابان‌های شهرهای بزرگ افغانستان شنیده می‌شود.
آیسکریم فروشانی که مردم را به خرید این بستنی یخچالی دعوت می‌کنند.
کمترین قیمت این بستنی‌ها پنج افغانی است، بستنی میوه‌یی که خریداران آن بیشتر کودکان اند.
ذبیح‌الله بستنی فروش چنین می‌گویند: "چرخ بستنی، فالوده و یخ‌درویش می‌فروشیم، از مستوفیت طرف ترمینال، چوک گلها دروازه ملک می‌رویم، روی سه صد تا چهارصد کار می‌کنیم، ۱۵۰ افغانیش به خودما می‌ماند بقیه را به شرکت می‌دهیم، این کار خسته‌گی دارد، اما تا خسته نشویم چیزی هم بدست آورده نمی‌توانیم."
وزارت تجارت و صنعت می‌گوید، افغانستان در تولید بستنی‌های یخچالی به خودکفایی رسیده است و اکنون نیازی به واردات محصولات خارجی از کشورهای دیگر نیست.
فواد احمدی سخنگوی این وزارت با آنکه می‌گوید شمار دقیق کارخانه‌های بزرگ و کوچک تولید بستنی مشخص نیست، اما می‌افزاید که این کارخانه‌ها زمینه کار را برای ده‌ها هزار تن ایجاد کرده است.
او می‌افزاید: "کارخانه‌های تولید آیسکریم در افغانستان به پیمانه‌های زیادی است، درهرات، مزار شریف، جلال‌آباد و کابل. چیزی‌که می‌توانم بگویم این است که برای تقریباً پنجاه هزار تن زمینه کار را ایجاد کرده است."
برخی از مشتریان این بستنی‌ها در افغانستان، اگرچه از صدای آیسکریم فروشان در در اوایل صبح و هنگام خواب در بعد از ظهرهای گرم دل خوش ندارند، اما می‌گویند بستنی فروشی‌های سیار کار را برای‌شان آسان کرده و نیاز نیست برای خرید بستنی در این گرما از خانه بیرون شوند.
اما آنها در کنار کمیت، بر بالا بردن کیفیت این بستنی‌ها نیز تأکید دارند.
بنفشه باشنده کابل می‌گوید: "این خوب است که زمینه کار را برای مردم فراهم کرده و برای ما نیز در قسمت خرید آن سهولیت ایجاد کردند، اما کیفیت آنها زیاد خوب نیست در قسمت بلند بردن کیفیت باید بیشتر دقت شود."
اما مسئولان کارخانه‌هلی تولید بستنی از کیفیت خوب تولیدات‌شان می‌گویند.
بسم‌الله مفتون، رئیس یک کارخانه تولید بستنی در کابل می‌گوید که تولیدات‌شان همه از شیر گاو تهیه می‌شود.
او می‌گوید: "سه سال می‌شود در بخش تولید آیسکریم شرکت ما فعالیت دارد، تولیدات ما همه با شیر گاو صورت می‌گیرد، ما دو نوع تولیدت داریم یکی قلفی آیسکریم است که چوبک دارد و یکی بنام قلفه که در در گیلاس است، در حدود ۵۰۰ هزار دالر سرمایه‌گذاری کردیم."
آقای مفتون می‌گوید ماشین‌آلات‌شان در قسمت تولید آیسکریم قلفی میان کشورها بی‌نظیر است.
او افزود اگرچه آیسکریم قفلی ابتدا در هند و سپس در پاکستان رواج یافت، اما به گفته او تولیدات آنها نیز خوشمزه و معیاری اند.
اگرچه در افغانستان خوراکی‌های یخی انواع مختلفی چون شریخ، ژاله، فالوده از میان آنها بستنی طرفدار بیشتر دارد.
خریداران بیشتر این بستنی‌ها نیز بیشتر کوکان اند و فروشنده‌گان سیار چون ذبیح‌الله نیز به امید فروش بیشتر هر روز تابستان را در کوچه و خیابان‌ها آواز سر می‌دهد.
